گزارشي از يك پروژه تونل‌سازي در نوع خود بي‌نظير
تونل SMART اولين تونل دو منظوره جهان است كه در شهر كوالالامپور پايتخت كشور مالزي ساخته شده است. ساخت اين تونل از سال 2003 شروع و در ژوئن 2007 بهره‌برداري از آن آغاز شده است. اين تونل ابتدا به‌عنوان مسيري براي انحراف آب‌هاي خروشان و سيلاب‌هاي رودخانه‌اي كه از به‌هم پيوستن دو رودخانه بزرگ در مركز شهر حاصل شده است، در نظر گرفته شده بود. ولي سپس با يك ايده جالب و خلاق و با در نظرگرفتن قطر داخلي 8/11 متر، تونل به گونه‌اي طراحي شد كه بتواند در زمان‌هاي غيراضطراري كه جريان آب چندان قوي نيست به‌عنوان تونلي رفت و آمدي (در دو طبقه - یک طبقه رفت و یک طبقه آمد) براي وسايل نقليه جهت كم‌كردن بار ترافيكي يكي از شاهراه‌هاي مهم و شلوغ شهر مورد استفاده قرار بگيرد.
بهره‌برداري از اين تونل در سه حالت مي‌تواند انجام بگيرد:
حالت اول (حالت عادي يا نرمال): زماني است كه جريان آب رودخانه به قدري كم است كه اساساً نيازي به انحراف توسط تونل ندارد.
حالت دوم: زماني است كه طوفان‌هاي كوچك يا متوسط رخ مي‌دهد ولي فشار جريان آب زياد نيست. در چنين حالتي جريان آب به داخل تونل منحرف شده و از طريق مسير فرعي به پايين‌ترين قسمت تونل هدايت مي‌شود. در اين حالت دو مسير عبور و مرور بالايي تونل همچنان بر روي وسايل نقليه باز است.
حالت سوم: حالتي است كه در زمان طوفان‌هاي سهمگين رخ مي‌دهد. در چنين حالتي كل تونل بر روي وسايل نقليه بسته مي‌شود و پس از اطمينان از خارج‌شدن كليه ماشين‌ها (به‌وسيله تعداد زيادي ايستگا‌ه‌هاي رفتارسنجي تا زماني كه يك وسيله نقليه در داخل تونل باشد درهاي ورودي آب باز نمي‌گردد) جريان سيلاب به‌طور خودكار به داخل تونل هدايت مي‌شود. ظرفيت آب در تونل در چنين حالتي به سه ميليون مترمكعب مي‌رسد.
شهر كوالالامپور از نظر زمين‌شناسي بر بستري از آهك قرار گرفته است. ضمناً اين شهر از سطح دريا نيز بالاتر است. از مشخصه‌هاي اصلي اين لايه‌هاي آهكي وجود تخته‌سنگ‌ها، گودال‌ها و باتلاق‌هاي متفاوت است. با توجه به طبيعت زمين‌شناسي شهر بيشتر ايده‌هاي طراحي و اجرا به سمت و سويي ميل كرده است كه كمترين اثر منفي را بر روي شرايط محيطي و زمين‌شناسي شهر وارد نمايد.
لذا براي اين پروژه از ماشين TBM مدل Slurry Shield استفاده شده است كه به هنگام كار در برخورد با بسترهاي آهكي و مواجهه با آب‌هاي زيرزميني و صخره‌هاي سخت مقاومت خوبي از خود نشان مي‌دهد. وجود يك سپر مقاوم كه با فشار هوا كار مي‌كند امكان آن را فراهم مي‌سازد كه ماشين در مواجهه با آب‌هاي زيرزميني و خاك‌هاي سست تعادل خود را كاملاً حفظ نمايد.
ايمني تونل
از نظر استادارد هاي امنيتي و ايمني نيز اسمارت از وضعيت خيلي خوبي برخوردار است. خروجي‌هاي اضطراري فراوان، سازه ضد زلزله، صدها دوربين و وجود مرکز کنترل که شبانه‌روز تردد خودروها و عبور جريان آب را زير نظر دارند اسمارت را در اين زمينه نيز بي همتا کرده است.
تونل SMART داراي دستگاه‌هاي تهويه ويژه‌اي است كه در هر كيلومتر از تونل تعبيه شده است. اين دستگاه‌هاي قوي تهويه به‌طور دائم هواي آلوده تونل را خارج مي‌نمايد. هر دستگاه داراي محفظه‌هاي محكمي است كه در آن كانال‌هايي براي مكش هواي تونل وجود دارد و اين محفظه‌ها در هنگام جريان سيلاب از دستگاه‌هاي تهويه محافظت مي‌نمايند.
دستگاه‌هاي تهويه به‌گونه‌اي بالاي تونل قرار گرفته‌اند كه در زمان آتش‌سوزي نيز بتوانند ميزان گاز و دود را كنترل نمايند. همچنين در هر كيلومتر از اين تونل تجهيزات ديگري نظير كپسول‌هاي كنترلآتش‌سوزي، كنترل و نظارت تجهيزات مخابراتي وجود دارد.
طول تونل براي تخليه آب 7/9 كيلومتر با قطر 2/13 متر و براي عبور و مرور وسايل نقليه 4 كيلومتر در دو سطح مي‌باشد. رفت و آمد در اين تونل فقط براي وسايل نقليه سبك مجاز است و ورود موتور سيكلت و وسايل نقليه سنگين در آن ممنوع مي‌باشد. اخيراً در 23 مارس 2008 به‌دليل بارش باران‌هاي سنگين اين تونل بر روي عبور و مرور وسايل نقليه بسته شد.
در حال حاضر هزينه عبور از اسمارت 2 رينگيت (حدود 580 تومان) براي هر خودرو مي‌باشد و با توجه به هزينه بالاي ساخت چنين تونلي مخصوصاً در ساعات پرترافيک صبح و عصر کاملاً به صرفه به نظر مي‌رسد.
منبع : civilwave.blogfa.com